Wino DOC, czyli jak odczytać klasyfikację włoskich win?

Czy potrafisz stwierdzić, które wina są wyższej jakości niż inne, po prostu patrząc na ich etykiety? Większość krajów produkujących ten trunek posiada system etykietowania, który stara się ułatwić konsumentom zrozumienie, czego mogą spodziewać się po danej butelce. Włochy nie są tu wyjątkiem. 

IGT, VDT, DOCG czy DOC – wino ze słonecznej Italii może mieć zupełnie różne właściwości, w zależności od tego, którą etykietą ją oznaczono. Dowiedz się więcej na ten temat!

Historia wina we Włoszech

Wino jest nieodłączną częścią włoskiej kultury, a oferta tego kraju od lat cieszy się ogromnym uznaniem na całym świecie. Warto jednak pamiętać, że współczesne włoskie wyroby zostały ukształtowane przez tysiące lat doświadczenia. Jaka jest historia wina we Włoszech? 

Tamtejsi winiarze mają tradycję uprawy winogron i produkcji wina, która nie ma sobie równych w większości krajów. Dzisiejsze winnice czerpią zarówno z odziedziczonych, jak i nabytych doświadczeń, które obejmują okresy starożytności, średniowiecza, renesansu i rewolucji przemysłowej. Połączenie wiedzy przodków z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi sprawia, że Włochy są jednym ze światowych liderów w produkcji wina.

Historia wina we Włoszech sięga 4000 lat

Trunek ten produkowany jest we Włoszech od co najmniej 4000 lat. W tamtych rejonach uprawiano dzikie winogrona już w czasach prehistorycznych. Grecy, którzy przybyli do Włoch w VIII wieku, nazwali je „kraina wina” (gr. oenotria). Jednak to dopiero Rzymianie rozpoczęli handel winem na większą skalę, wpływając tym samym na kulturę nie tylko we Włoszech, ale także w innych częściach Europy. 

Kawał historii Chianti – włoskiego wina wytrawnego z Toskanii

Tradycja winiarstwa utrzymywała się nawet w średniowieczu. Jego wytwarzaniem zajmowali się przede wszystkim katoliccy mnisi. Jeden z najsłynniejszych włoskich regionów winiarskich, Chianti, prowadzi produkcję już od XVI wieku. Gdy postęp przyniósł nowe możliwości takie jak butelkowanie i korkowanie, włoskie wina stały się także towarem eksportowym. 

IGT, VDT, DOGC, DOC – wino ma różne oblicza

Włochy stały się zjednoczonym krajem dopiero w 1861 r., w związku czym każdy z regionów do dziś zachowuje odrębną tożsamość. Widać to także w przypadku wina, które – w zależności od pochodzenia – znacznie się od siebie różni. Postanowiono sformalizować to w latach 60. XX wieku, wdrażając system klasyfikacji. IGT, VDT, DOGC, DOC (skrót) – wino określone jedną z tych etykiet cechuje się zupełnie innymi właściwościami. 

Klasyfikacja włoskich win

Włoskie etykiety win są częścią tamtejszego systemu klasyfikacji tego trunku. Istnieją cztery rodzaje włoskich win:

• Vino da Tavola (VDT),
• Indicazione Geografica Tipica (IGT), 
• Denominazione di Origine Controllata (DOC),
• Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG). 

Kategorie DOC i DOCG tworzą razem Denominazione d’Origine Protetta (DOP).

Klasyfikacja ta pozwala konsumentom ocenić jakość i pochodzenie kupowanego wina. W przypadku niektórych wyrobów informacje te można znaleźć już na etykiecie butelki. Ma to miejsce przede wszystkim w odniesieniu do wszystkich win DOGC i niektórych DOC – znajduje się na nich numer seryjny, który owija szyjkę lub zakrywa korek butelki wina. 

DOCG – wino najwyższej jakości

Wina z tej kategorii zostały wyprodukowane pod ścisłym okiem specjalistów. Wszystko, od transportu winogron z winnicy przez produkcję aż po butelkowanie, podlega ścisłej kontroli. Tylko garstka najlepszych win osiąga ekskluzywny status DOCG.

Kategorię tę stworzono, by oznaczyć wina z bardzo niewielkich regionów. Zbiór winogron i sam proces produkcji musi mieć miejsce na określonym obszarze. Wina poddaje się rygorystycznym kontrolom przy pomocy analizy chemicznej i fizycznej. Zanim dana partia zostanie uznana za wystarczająco dobrą, by otrzymać oznaczenie DOCG, musi przejść weryfikację dwóch paneli ekspertów. 

Alkohole z etykietą DOCG przygotowuje się na podstawie tradycyjnych włoskich receptur.  

DOC – wino z oznaczeniem pochodzenia

Wyrób musi przejść szereg rygorystycznych testów, zanim zostanie mu przyznana etykieta DOC Wino z tej kategorii nie jest jednak objęte aż tak surowymi przepisami, jak ma to miejsce w przypadku DOCG. 

To też musisz wiedzieć: Jakie wino jest najzdrowsze? Poznaj właściwości wina!

Przede wszystkim jego produkcja może mieć miejsce na nieco większym obszarze geograficznym. Zasady jednak pozostają takie same – wszystko musi odbyć się w obrębie danego regionu. Zanim wino wejdzie na rynek, podlega jednej kontroli z analizą chemiczną i fizyczną oraz ocenom, jakie wyda panel ekspertów. Podobnie jak w przypadku trunków z oznaczeniem DOCG, kluczową rolę odgrywa tu tradycyjny proces wyrobu. 

To samo wino DOC często można znaleźć zarówno w białej, jak i czerwonej odmianie.  

IGT – wino z konkretnego regionu

IGT to nowa klasyfikacja, która mieści się tuż pod DOC. Wina te są zwykle wytwarza się większym obszarze produkcyjnym, a producent ma więcej swobody co do własnych pomysłów, niekoniecznie zgodnych z tradycyjnymi recepturami. Właśnie dlatego wina IGT są często powiązane z tak zwanymi produktami „nowej fali”. Zaliczają się do niej organiczne, biodynamiczne i naturalne odmiany wytwarzane we Włoszech.

Pamiętaj, że chociaż teoretycznie kategoria IGT jest niżej niż DOC, oznacza się nią wiele najlepszych włoskich win. Produkty poddaje się analizie, ale nie ma faktycznej degustacji ze względu na fakt, że smak może różnić się w zależności od butelki.

Do tej klasyfikacji zaliczają się wina białe, czerwone i różowe. 

VDT – wino stołowe

Vino da Tavola to najbardziej podstawowa klasyfikacja włoskiego wina. Oryginalna nazwa oznacza „wino stołowe” i ma na celu odróżnienie go od win regionalnych.

W latach 80. i 90. niektóre z najbardziej szanowanych włoskich win oznaczano jako VDT. Doprowadziło to do powstania ustawy Goria z 1992 roku, nazwanej na cześć ministra rolnictwa Giovanniego Gorii. Oprócz kilku innych zmian wprowadziła ona kategorię IGT i umieściła VDT z powrotem na dole czteropoziomowego systemu etykietowania.

A czy Ty jesteś koneserem włoskiego wina? Italia jest domem dla wielu najznamienitszych światowych winnic. Jeśli zatem należysz do miłośników tego wspaniałego trunku, koniecznie spróbuj tamtejszych wyrobów!