Historia wina. Jak powstał ten czerwony trunek?

Wino towarzyszy ludzkości od tysięcy lat. Z jego pomocą zawiązywano wielkie sojusze i pozbywano się co bardziej niewygodnych władców. Nasze upodobanie do tego napoju wynika z jego wspaniałego smaku, właściwości odżywczych, a przede wszystkim działania odurzającego. Jaka jest historia wina?

Czy pierwsza była Gruzja? Historia wina na Kaukazie

Od pokoleń Gruzja z dumą twierdzi, że to właśnie ona jest kolebką winogronowego napoju. Statua Matki Gruzji, górująca nad stolicą Tbilisi, trzyma w jednej ręce miecz, a w drugiej kielich wina. Jest to zarówno symbol gruzińskiego umiłowania wolności, jak i ich serdecznej gościnności. Współczesne odkrycia archeologiczne dostarczają materiału dowodowego na poparcie tego stanowiska.

To też ciekawe: Jakie wino do ryby pasuje najlepiej? W czym rybka lubi pływać?

W 2015 roku archeolodzy badający historię rolnictwa odkryli starożytne gliniane naczynia sprzed 8000 lat. Po przeanalizowaniu resztek zawartości, czyli m.in. pestek winogron, doszli do wniosku, że to właśnie starożytna Gruzja jako pierwsza zaczęła produkować wino gronowe. 

Gruzińskie praktyki winiarskie istniały 3000 lat przed wynalezieniem pisma i 5000 lat przed rozpoczęciem epoki żelaza!

Wino jako danina

Jaka była historia wina w tamtym rejonie? Ciesząca się klimatem i terenem doskonale nadającym się do uprawy winogron starożytna Gruzja dostarczała wina i winorośle do pierwszych miast Żyznego Półksiężyca: Babilonu i Ur. Położenie to narażało ją jednak na ataki wielu sąsiadów na przestrzeni dziejów.

Gruzję najeżdżali Asyryjczycy, Grecy, Rzymianie, Persowie, Mongołowie, Arabowie i Turcy. Królowie asyryjscy, którzy żądali od podbitych narodów daniny w postaci złota, zrobili jeden wyjątek – Gruzini mogli płacić ją w winie.

Podczas gdy starożytne cywilizacje, takie jak Egipt i Grecja, rozwinęły własne kultury winiarskie, wszystkie z nich w jakiś sposób czerpią z gruzińskiej tradycji. Dawne greckie pisma Homera i Apoloniusza z Rodos zawierają wzmianki o tradycjach uprawy winorośli i produkcji wina, które pochodzą właśnie z Kaukazu. 

Historia wina na świecie

Wino to prawdziwy ewenement – ze wszystkich napojów alkoholowych żaden nie wywarł takiego wpływu na społeczeństwo. Handel tym trunkiem otworzył kanały rozprzestrzeniania się idei religijnych i filozoficznych między kulturami w całej Europie.

Motyw wina pojawia się też w Biblii, która twierdzi, że pierwszym winiarzem był Noe. To jeszcze nie wszystko – sam Jezus miał zamienić wodę w wino na weselu w Kanie Galilejskiej. To tylko pokazuje, jak daleko sięga historia wina na świecie – w Kościele katolickim do dziś używa się go jako substytutu krwi Chrystusa

Wieki temu przemysł winiarski był również znakiem przezorności kraju, ponieważ tylko rozwinięte społeczeństwa mogły wspierać dobrze prosperujący i konkurencyjny przemysł winiarski. Mówi się nawet, że zachodnie społeczeństwo zbudowało swoje fundamenty właśnie na winie.

Jak to się robi? Historia produkcji wina

Wino to napój alkoholowy otrzymywany z fermentacji soku winogronowego. W reakcji chemicznej biorą udział drożdże, które przekształcają cukier z winogron w etanol, alkohol. Produkcja wina to sztuka – istnieje niezliczona ilość różnych rodzajów winogron i drożdży.

Winiarz, czyli osoba produkująca wino, może kontrolować rozwój swoich winogron, stosując techniki selektywnej hodowli. W ten sposób decyduje on, które cechy się utrzymają, a które zanikną, ostatecznie tworząc swój własny, unikalny szczep winogron, nadający jego winu niepowtarzalny smak.

Historia produkcji wina sięga kilku tysięcy lat wstecz. Najwcześniejszą pełnoprawną winnicę z okresu 4100 roku p.n.e. znaleziono na terytorium dzisiejszej Armenii. Winiarze używali stóp do miażdżenia winogron i zbierali sok do kadzi, w której fermentował. 

Współczesne wino

Wiele dzisiejszych praktyk winiarskich wywodzi się jednak ze starożytnej Grecji. Przyczyniło się to również do rozwoju greckiej gospodarki, w dużej mierze ze względu na wzrost zapotrzebowania na alkohol. Ciekawą historią mogą poszczycić się również i Włochy, w których obowiązuje restrykcyjna klasyfikacja win włoskich.

Wino było integralną częścią rzymskiej kultury. Większość głównych obszarów produkcji tego napoju w dzisiejszej Europie Zachodniej powstała właśnie w czasach rzymskich. W tym czasie wynaleziono beczki i szklane butelki do przechowywania wina. Nawet po upadku imperium rzymskiego Kościół zachował metody uprawy winorośli oraz informacje na temat procesu fermentacji.

Krótka historia wina – książka o winiarstwie

Alkohol na bazie winogron nie tylko pito, ale także o nim pisano. Jaka była historia wina? Książka odpowiedniego autora odpowie na wszystkie Twoje pytania. Poniżej przedstawiamy kilka ciekawych pozycji, które z pewnością rzucą nieco światła na proces powstawania i ewolucji tego najpopularniejszego trunku świata.

• Marek Bieńczyk – Nowe Kroniki Wina. Prawdziwy klasyk literatury o winie. Książka napisana przystępnym językiem i zawierająca wiele ciekawych informacji na temat win z całej Europy i nie tylko. 
• Johnson, Robinson – Wielki atlas świata win. Doskonałe opracowanie z podziałem na regiony geograficzne, które ułatwi Ci rozeznanie w złożonym świecie winiarstwa. 
• Kevin Zarly – Wino. Kurs wiedzy. Podstawowy podręcznik dla każdego, kto chce dowiedzieć się więcej o historii polskiego i zagranicznego wina. 
• Jancis Robinson – Kurs wiedzy o winie. Kompendium wiedzy o winach, zaraz obok książki Kevina Zarly’ego.
• Ewa Wawro – Winnice w Polsce. Interesuje Cię historia polskich zakładów winiarskich? W tej pozycji znajdziesz wiele informacji i ciekawostek na ich temat!

Wino już od czasów starożytnych było głównym towarem w światowej gospodarce. Promowało ono handel między krajami, co pomagało też szerzyć kulturę, idee i wiele innych rzeczy poza alkoholem. Jego wpływ jest nie do przecenienia, a pijaństwo wynikające z umiłowania dla tego słodkiego trunku bez wątpienia miało duży wpływ na wydarzenia historyczne, bez których nasz świat mógłby wyglądać dziś zupełnie inaczej. 

A czy Ty masz swoje ulubione wino, po które być może sięgniesz już dzisiaj wieczorem?